KAZIN AYAĞI ÖYLE DEĞİL

Halk, anlamını kavrayamadığı bazı yabancı kelimelere o kelimenin ses yapısına uygun yakıştırmalar yapar. Bu yakıştırmalar zamanla yaygınlaşır ve aslını unutturup onun yerine geçer. “Kazın ayağı öyle değil!” deyimi de böyledir. Deyimler Sözlüğü’nde bu deyime şöyle bir îzah yapılıyor: “Sen öyle düşünüyorsun ama yanılıyorsun.” İyi de, bu tanımla “kaz ayağı” arasındaki bağlantının mantığı ne? Hiçbir mantığı yok, yalnızca ses benzerliği...

Zamanla “kazın ayağı”na dönüşen ilk yakıştırma “kaz ayağı”dır ki, bunun aslı Arapça “kazâyâ” dır. Kazâyâ “kazıyye”nin çoğuludur. Kazıyye ise iş, konu, problem, dâvâ demektir. Deyimin aslı “Kazâyâ öyle değil!”dir ve “İşin, konunun aslı ya da mesele öyle sizin dediğiniz gibi değil!” demektir.